بارم بندی امتحان نهایی عربی زبان قرآن پایه دوازدهم انسانی

در این مقاله به بررسی بارم بندی درس عربی ، زبان قرآن پرداخته و علاوه بر نحوه ارزشیابی این درس در طول ترم و میان ترم ، ارزش نمره هر مبحث در امتحانات نهایی دی و خرداد را به همراه حذفیات بیان می کنیم .

نحوه ارزشیابی درس عربی پایه دوازدهم انسانی

با توجه به اینکه هر درسی دارای قسمت ها و بخش های مختلفی است لذا ارزشیابی هر درس نسبت به سایر دروس متفاوت است . درس عربی پایه دوازدهم ریاضی فیزیک دارای بخش های مختلفی می باشد که بر اساس آن اداره کل آموزش و پرورش تصمیم به ارایه بخش نامه ای به کل مدارس کشور نموده است تا بر اساس آن مدارس و معلمان بتوانند ارزشیابی استانداردی از دانش آموزان بکنند . لذا در ادامه به بررسی نحوه ارزشیابی و نکات مهم طراحی سوال درس عربی ، زبان قرآن می پردازیم :

* سؤالات امتحان كاملا حركت گذاری می شوند .

* صورت سؤال از نظر ساختاری و واژگانی ، در حد فهم دانش آموز است .

* در طراحی سؤال امتحان نوبت اول، طراح مجاز است تا يك نمره در بارم بندی تغييراتی اجرا نمايد ؛ ولی در نوبت دوم ، بارم بندی دقيقا رعايت می شود .

* حجم اصلی سؤالات امتحانی ترجمه از عربی به فارسی و كاربرد واژگان است كه بايد تنوع داشته باشد .

* در بسياری از موارد سؤالات بخش های مختلف با هم تلفيق می شوند و تفكيک مهارتهای زبانی امكان ندارد ؛ مثلا در بخش مهارت ترجمه ، امكان دارد در يك جمله ، چند مفهوم مختلف همزمان بيايد .

* طرح سؤالِ امتحان نوبت اول ( دي ماه ) و نوبت دوم ( خرداد ماه ) از بيست نمره است.
نکته) طرح سؤالِ امتحان كتبی ميان نوبت اول و دوم از پانزده نمره است . معمولا براي امتحان ميان نوبت، بارم بندي تعيين نمی شود. اما اگر دبيری علاقه مند است كه بر اساس بارم بندی ويژه ميان نوبت سؤال طرح نمايد ، مي تواند اينگونه عمل كند: مهارت واژه شناسي 1 نمره ، مهارت ترجمه به فارسي 4 نمره ، مهارت درك و فهم 2 نمره و قواعد 2 نمره 

* در سؤال ( ترجمه دقيق فعل ها ) يك يا دو قرينه مانند اسم و ضمير بايد در جمله وجود داشته باشد، تا دانش آموز بتواند به كمك آن ها فعل مورد نظر را دقيق ترجمه كند .

مثال: يا وَلَدُ، رَجاءً، اِسْمَعْ كَلامَ مُعَلِّمِكَ ، أَختي تَكْتُبُ دَرْسَها ، أيَّتُها الزَّميلَةُ، لِمَ لا تَدْخُلينَ في غُرفَتِكِ؟ ، أنتم قَدْ وَجَدْتُم طَريقَكُم ، إنَّنا سَنَذْهَبُ إلي السَّفْرَةِ غَداً ، نَحْنُ لَمْ نَجْلِسْ هُناكَ مِنْ قَبْل 

هر يك از فعل ها در جمله واقع است؛ ثانياً در جمله قرينه هايی وجود دارد كه كمك مي كنند تا دانش آموز موفق باشد . يكي از اهداف ارزشيابي آموزش است . آن ارزشيابي درست است كه بتواند به دانش آموز كمك كند و او را دچار ترس و نگراني نكند و موجب شود تا از يادگيري لذت ببرد .
در اين سؤال از فعل هايي استفاده مي شود كه اين ويژگي ها را داشته باشند: صحيح و سالم ، پركاربرد ، داراي معناي ساده ؛ لذا چنين فعل هايی پيشنهاد می شود:

اِبْتَعَدَ ، أَرْسَلَ ، اِسْتَخْرَجَ ، اِقْتَرَبَ ، اِنْتَظَرَ ، اِنْقَطَعَ ، تَكَلَّمَ ، ذَهَبَ ، رَجَعَ ، ساعَدَ ، سافَرَ ، شاهَدَ ، طَلَبَ ، عَلَّمَ ، غَسَلَ ، لَعِبَ و ...

* در بخش قواعد شيوه طرح سؤال فقط بر مبنای تشخيص فعل ماضی ، مضارع ، امر و نهي در جمله و تعيين فعل مناسب برای جای خالی و نيز ترجمه از عربی به فارسی است ؛ مثال :

اُكتُبْ في الْفَراغِ فِعلاً مُناسِباً.
 أيُّهَا الرِّجالُ، رَجاءً، ... ذلِٰكَ السّائِقَ. ( ساعِدْ  ساعِدوا  )

تَرجِمِ الْكَلِمَةَ الَّتي تَحتَها خَطٌّ

 يا أَخَواتي، مِن فَضلِكُنَّ، اِرجِعْنَ إلَي بُيوتِكُنَّ

* در سؤالات چند گزينه اي دو، يا سه گزينه ارائه مي شود. (امّا در بخش كلمات ناهماهنگ چهار كلمه داده می شود.)

* ترجمه جمله ، يا كلمه از فارسي به عربي در هيچ آزمون، يا مسابقه ای طراحي نمی شود .

* طرح سؤال از فعلهايي مانند تَعارَفوا ، تَعَلَّموا كه می توانند ماضی، يا امر باشند بايد در جمله و همراه قرائن مناسب باشد و اگر در امتحان از طرح چنين سؤالاتی خودداری شود بهتر است .

* در تشخيص و ترجمه فعل های ماضی ساده ، ماضی استمراری ، ماضی منفی ، مضارع منفی و مستقبل و نيز مصدر در جمله بايد فقط موارد صحيح و سالم طراحی شود و اگر از معتل سؤالی طرح شد ، نبايد تغييراتی مانند اعلال حذف داشته باشد . دانش آموزان در ترجمه فعل هايی مانند أَرْضِ ، اِرْضَ ، اِهْدِ ، دَعْ ، اُدْعُ ، رُدَّ و قِ دچار مشكل خواهند شد . اگر هم در كتاب های درسي به كار رفته باشند بايد بدون كوچك ترين تغييری عين همان عبارت داده شود ؛ مانند : ﴿ اِهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقيمَ ﴾
نکته ) احتمال دارد دانش آموزی بداند فعلِ جمله ( اَلْأَطِبّاءُ كانوا يَفْحَصونَ الْمَرْضي ) معادل ماضي استمراري در فارسی است ؛ ولی معنای فعل فَحَصَ را كه در پايه هشتم خوانده است بعد از پنج سال فاصله فراموش كرده باشد ؛ در اين صورت به او ظلم می شود . در چنين حالتي لازم است كه معناي فعل فَحَصَ در برگه امتحان داده شود ؛ زيرا آنچه سنجيده می شود ساختار معادل ماضی استمراری است نه معنای فعل فَحَصَ و اين بخش از بارم بندي در بخش قواعد است ، نه در بخش ترجمه . 
 

* آموزش و ارزشيابي مطابقت عدد و معدود و ويژگی های معدود و مطابقت موصوف و صفت مطلقا از اهداف كتاب درسي نيست ؛ اما حفظ عددهای اصلی يك تا صد و عددهای ترتيبی يكم تا بيستم از اهداف كتاب است .

* طرح سؤال در مورد تشخيص ضمير و اسم اشاره مناسب ، برای جای خالی در جمله با توجه به قرائن در قالب سؤال چند گزينه ای اشكالی ندارد ؛ ولی بايد توجه داشت كه چنين مواردی از اهداف كتاب درسی نيست .
ضمير منفصل منصوب مانند إيّاكَ ؛ تشخيص كاربرد اسم اشاره مثنی مانند هذانِ و هذين ، كاربرد هذه و تلك برای اشاره به اسم غير عاقل. در كتاب درسی به نام ضماير اشاره نشده است .

* در تشخيص محل اعرابی در جمله، نهادن اعراب رفع ، نصب و جر از اهداف كتاب نيست و كلمات جمله ارائه شده بايد كاملا اعراب گذاري شده باشند . طرح سؤال از اعراب گذاری كلمات جمله ، مطلقاً ممنوع است ؛ زيرا در كتاب آموزش داده نشده است.

 * در تشخيص مشتقات ، ذكر جامد و مشتق لازم نيست ؛ اما ذكر نوع كلماتی مانند حاكِم ، مَحكوم ، مَحكَمَة ، أَحكَم لازم است . در اسم فاعل و اسم مفعول مانند ناظِر و مُنتَظِر ذكر اينكه ناظر اسم فاعل ثلاثي مجرد و مُنتَظِر اسم فاعل ثلاثی مزيد می باشد، در كتاب درسي تدريس نشده و از اهداف آموزشی كتاب نيست .

* در بخش تحليل صرفی و اعراب می توان مانند صفحه 45 كتاب عمل كرد . يعنی سؤال دو گزينه ای نيز طرح كرد . از طرح سؤال به صورت پر كردن جای خالی در تجزيه و تركيب خودداري شود . ارائه يك جمله و درخواست از دانش آموز برای نوشتن تحليل صرفی و اعراب نيز از اهداف برنامه درسی نيست .

* تغيير جملات كتاب در امتحان جايز است؛ به شرط اينكه اين تغيير موجب نشود كه بيشتر دانش آموزان دچار اشكال شوند . هدف اين است كه دانش آموز طوطی وار عبارت ها را حفظ نكند . بديهی است كه آيات و احاديث و ضرب المثل ها را نمي توان تغيير داد .

* در بخش مهارت ترجمه به فارسی نمی توان تفكيك دقيق ميان عبارات ارائه شده انجام داد . طبيعي است كه امكان دارد در آزمون جمله ای داده شود كه بارم بخش هايی از قواعد را افزايش دهد.

* در امتحان نوبت دوم از مطالب نيمه اول كتاب كمتر از هفت نمره طراحی می شود. درس عربی به گونه ای است كه نمی توان سقفي دقيق برای مطالب نيمه اول و دوم كتاب تعيين كرد ؛ زيرا نه تنها مفاهيم پنج درس كتاب ، در هم تنيده اند ؛ بلكه آموخته های سالهای گذشته نيز تكرار شده اند . ( نيمه اول حدود هفت نمره ، نيمه دوم حدود 13 نمره)

تذکرات

* امتحان ميان نوبت اول و دوم شامل دو بخش كتبی ( از 14 نمره ) و شفاهي (از 4 نمره) می باشد ، ولي امتحان نوبت اول و دوم فقط كتبي و از بيست نمره است .

* تلفظ درست مخارج حروف خاص زبان عربی ( ث، ح، ذ، ص، ض، ط، ظ، ع، ق، غ، و ) دشوار است و از عهده بسياری از دانش آموزان بر نمی آيد ؛ اما بايد از دانش آموزان خواسته شود حتی الامكان مخارج حروف خاص عربی را درست بر زبان آورند و تمرين كنند ، زيرا هدف اصلی آموزش عربی مسائل دينی است و قرائت نماز بايد با تلفظ درست باشد .

* در پاسخ به جمله های پرسشی به پاسخ كوتاه يك يا دو كلمه ای بسنده شود ؛ مثلا اگر در پاسخ سؤالِ ( إلَي أينَ تَذهَبُ ) پاسخ دهد ( إلي الْفُندُق ) كاملاً درست است و نيازي نيست پاسخ  دهد ( أنا أذهَبُ إلي الْفُندُقِ ) در بخش مكالمه ، فهم سؤال نيمی از نمره را دارد ؛ مثلاً اگر از دانش آموزی سؤال شد ( مِنْ أينَ أنتَ ) و پاسخ داد ( طهران ) و درنگ كرد و نتوانست بگويد ( أنا مِنْ طهران ) در حقيقت نيمی از نمره را گرفته است چون سؤال را فهميده است .

* می توانيم از دانش آموز بخواهيم خودش را به زبان عربي در دو دقيقه معرفی كند؛ يا اگر فعاليتی در زمينه نمايش و مكالمه در كلاس داشت می توان به عنوان نمره امتحان شفاهی از آن استفاده كرد.

* طبيعي است كه در يك روز نمی توان از همه دانش آموزان آزمون شفاهی به عمل آورد ؛ بنابراين آنچه را دانش آموز در طول سال تحصيلي مي خواند و مجموعه فعاليت های شفاهی وی نمره شفاهی را تشكيل می دهد .

* مبناي نمره دهي آخرين و بهترين وضعيت مهارت شفاهی اوست . رعايت ظرافت های صرفی و نحوی در مكالمه در حد دانش آموز نيست . مخصوصا اينكه او بايد در پاسخگويی سرعت عمل داشته باشد و فرصت كافي برای فكر كردن ندارد ؛ از طرفی آزمون شفاهی اضطراب دارد ؛ بنابراين از دبير گرامی خواهشمنديم اين بخش را با نرمش و مهربانی برگزار كند تا دانش آموز خاطره خوشی از مكالمه به ياد داشته و زمينه مثبتی در ذهن او برای سالهای آينده بماند .

بارم بندی امتحان نهایی درس عربی پایه دوازدهم انسانی

بارم بندی نمرات امتحانی نوبت اول و نوبت دوم امتحان درس عربی ، زبان قرآن پایه دوازدهم رشته انسانی به صورت جدول زیر می باشد .

مقالات مفید برای داوطلبان درس عربی پایه دوازدهم انسانی

در پایان برای اطلاع از نحوه ارزشیابی و بارم بندی سایر دروس ارائه شده برای داوطلبان پایه دوازدهم انسانی به شما مطالعه مقاله بارم بندی دروس امتحان نهایی پایه دوازدهم رشته علوم انسانی و سوالات امتحانی پایه دوازدهم  رشته انسانی را توصیه می کنیم . همچنین داوطلبان درس عربی زبان قرآن پایه دوازدهم انسانی برای کسب آمادگی بیشتر در امتحان نهایی می توانند نمونه سوالات امتحان عربی زبان قرآن پایه دوازدهم انسانی را مطالعه نمایند . در صورتی که در مورد نحوه برنامه ریزی برای امتحانات نهایی درس عربی سوالی داشتید می توانید از کارشناسان مرکز مشاوره تحصیلی هیوا راهنمایی بگیرید برای این کار می توانید از خدمات مشاوره تحصیلی تلفنی هیوا استفاده کنید . همچنین برای اطلاع از آخرین اخبار مرتبط با امتحانات مدارس می توانید عضو کانال تلگرام مدارس هیوا شوید .