دروس جبرانی دانشگاه

دروس جبرانی دانشگاه واحدهایی هستند که برای هم سطح سازی علمی دانشجویان در مقاطع کارشناسی، ارشد و دکتری ارائه می شوند، به ویژه زمانی که رشته قبلی با رشته فعلی متفاوت باشد. این دروس معمولا جزو معدل کل محاسبه نمی شوند، اما گذراندن آن ها با نمره قبولی الزامی است. تعداد واحد جبرانی در کارشناسی ارشد تا ۱۲ واحد و در دکتری تا ۱۰ واحد تعیین شده است.

برای مشاوره دروس جبرانی دانشگاه

در نظام آموزش عالی، گاهی برخی دانشجویان در مقاطع کارشناسی، ارشد یا دکتری به دلیل تفاوت رشته یا گرایش تحصیلی، نیازمند گذراندن دروسی تحت عنوان دروس جبرانی هستند. این دروس به منظور تکمیل دانش پایه و هم سطح سازی علمی با سایر دانشجویان همان مقطع ارائه می شوند. دروس جبرانی معمولا در ابتدای دوره تحصیلی تعیین می گردند و گذراندن آن ها برای ورود به واحدهای اصلی و تخصصی الزامی است.

در مقطع کارشناسی ارشد یا دکتری، دانشجویانی که از رشته ای متفاوت وارد شده اند یا برخی از دروس پایه را نگذرانده اند، ممکن است ملزم به انتخاب دروس جبرانی شوند. این دروس به تصمیم گروه آموزشی یا شورای تحصیلات تکمیلی هر دانشگاه تعیین می شود. گذراندن موفق این واحدها نقش موثری در درک بهتر مفاهیم تخصصی و موفقیت در مراحل بعدی تحصیل دارد. برای آشنایی بیشتر در ادامه مقاله به بررسی دروس جبرانی دانشگاه در مقاطع مختلف کارشناسی، ارشد و دکتری پرداخته شده است.

دروس جبرانی دانشگاه چیست

دروس جبرانی دانشگاه چیست؟ دروس جبرانی به واحدهای درسی ای گفته می شود که دانشجویان در آغاز تحصیل در مقطع بالاتر، به ویژه در کارشناسی ارشد یا دکتری، موظف به گذراندن آن ها هستند تا سطح علمی آن ها با دیگر دانشجویان هم رشته هماهنگ شود. این دروس معمولا زمانی مطرح می شوند که رشته مقطع قبلی با رشته جدید متفاوت باشد. محتوای دروس جبرانی معمولا شامل مفاهیم پایه یا مبانی رشته جدید است. این دروس، جزو واحدهای اصلی مقطع فعلی محسوب نمی شوند اما قبولی در آن ها الزامی است.

تعداد و نوع دروس جبرانی توسط گروه مقررات آموزشی دانشگاه مشخص می شود و معمولا بین ۶ تا ۱۲ واحد متغیر است. دانشجویان موظف اند این واحدها را در ابتدای دوره تحصیلی خود بگذرانند و شرط ورود به برخی دروس اصلی یا آزمون جامع، قبولی در این دروس است. نکته مهم این است که نمرات دروس جبرانی در معدل کل مقطع محاسبه نمی شود، اما در صورت عدم کسب نمره قبولی، دانشجو باید آن را مجددا بگذراند. بنابراین اهمیت این دروس در موفقیت تحصیلی قابل چشم پوشی نیست.

دروس جبرانی دانشگاه معمولا در رشته هایی مانند تغییر گرایش از علوم انسانی به فنی یا از زیست شناسی به پزشکی بیشتر دیده می شود. در برخی موارد، حتی اگر رشته تحصیلی یکسان باشد ولی گرایش ها تفاوت داشته باشد، باز هم ممکن است دروس جبرانی تعیین شود. این دروس می توانند شامل دروس نظری، عملی یا آزمایشگاهی باشند. در نتیجه، درک کامل از الزامات، محتوا و ساختار دروس جبرانی در دانشگاه برای دانشجویان جدیدالورود ضروری است.

دروس جبرانی دانشگاه مقطع کارشناسی

دروس جبرانی در مقطع کارشناسی معمولا به دانشجویانی تعلق می گیرد که از طریق آزمون های خاص یا تغییر رشته وارد یک رشته غیرمرتبط شده اند. این دروس برای هم سطح سازی اطلاعات پایه طراحی می شوند و در رشته هایی مانند مهندسی، علوم پایه و زبان های خارجی رایج تر هستند. همچنین، دانشجویانی که از دیپلم فنی یا کاردانش وارد رشته های نظری دانشگاهی شده اند، بیشتر مشمول این واحدها می شوند. هدف از ارائه این دروس، افزایش آمادگی علمی برای ورود به دروس اصلی رشته است.

در دانشگاه های دولتی، پیام نور، علمی کاربردی و آزاد اسلامی، بسته به رشته و شیوه پذیرش، امکان تعیین دروس جبرانی کارشناسی وجود دارد. در برخی موارد، دانشجویانی که از مقطع کاردانی به کارشناسی پیوسته وارد شده اند یا تغییر گرایش داده اند نیز باید این دروس را بگذرانند. انتخاب و تصویب دروس جبرانی معمولا بر عهده گروه آموزشی بوده و در چارت تحصیلی رسمی درج نمی شود. با این حال، نمره این دروس در معدل کل محاسبه نمی شود ولی قبولی در آن ها الزامی است.

برای مثال، دانشجویی که از کاردانی نرم افزار وارد کارشناسی مهندسی کامپیوتر در دانشگاه پیام نور می شود، ممکن است موظف به گذراندن دروسی مانند «ریاضیات عمومی ۱»، «برنامه سازی پیشرفته» و «مدار منطقی» باشد. شهریه دروس جبرانی دانشگاه بر اساس شهریه متغیر دروس مقطع تحصیلی مرتبط با همان درس محاسبه می شود؛ برای مثال، در مقطع کارشناسی، شهریه طبق تعرفه دروس کارشناسی و در دکتری، طبق نرخ کارشناسی ارشد تعیین می شود. میزان شهریه همچنین به سال ورود دانشجو و این که آیا کلاس مستقل برای آن درس تشکیل شده است یا خیر، بستگی دارد. در صورت تشکیل کلاس جداگانه، دانشگاه مجاز به دریافت کامل شهریه متغیر برای هر واحد می باشد.

دروس جبرانی دانشگاه مقطع ارشد

در مقطع کارشناسی ارشد، دروس جبرانی به واحدهایی اطلاق می شود که دانشجویان با رشته های غیرمرتبط در مقطع کارشناسی باید برای هم سطح سازی علمی بگذرانند. این دروس به تشخیص گروه آموزشی ارائه می شوند و حداکثر تا ۱۲ واحد مجاز هستند. دانشجویان موظف اند این دروس را در ابتدای دوره و حداکثر تا نیمسال سوم تحصیلی انتخاب کنند. در انتخاب واحد، اولویت با دروس جبرانی است.

دروس جبرانی در مقطع کارشناسی ارشد از میان واحدهای دوره کارشناسی انتخاب می شوند. اگر دانشجو در مقطع قبلی، درسی را گذرانده باشد که عنوان و سرفصل آن مطابق برنامه مصوب کارشناسی ارشد باشد، با ارائه نامه از مدیر گروه، نیازی به گذراندن مجدد آن درس نیست. نمرات دروس جبرانی در کارنامه ثبت می شوند اما در محاسبه معدل کل دوره تاثیری ندارند. حداقل نمره قبولی در هر درس جبرانی ۱۲ است.

شهریه دروس جبرانی بر اساس شهریه متغیر دروس مقطع تحصیلی مرتبط با درس (کارشناسی برای مقطع کارشناسی ارشد) و سال ورود دانشجو محاسبه می شود. در صورتی که کلاس درس مستقل برای ارائه آن برگزار شود، شهریه دریافت می گردد؛ اما اگر کلاس مستقلی تشکیل نشود، دانشگاه مجاز به اخذ شهریه نیست. دانشجویان موظف اند شهریه این دروس را همانند سایر واحدهای درسی در ابتدای هر نیم سال پرداخت کنند. همچنین، عدم پرداخت شهریه در موعد مقرر موجب جلوگیری از ادامه تحصیل یا حذف دروس خواهد شد.

دروس جبرانی دانشگاه مقطع دکتری

در مقطع دکتری تخصصی، دروس جبرانی به منظور هم سطح سازی علمی دانشجویانی ارائه می شود که رشته تحصیلی آن ها در مقاطع قبلی (کارشناسی یا کارشناسی ارشد) با رشته دکتری مرتبط نیست. بر اساس آیین نامه های آموزشی، دانشجویان موظف اند حداکثر تا 6 واحد درسی جبرانی را با تایید گروه آموزشی و شورای تحصیلات تکمیلی بگذرانند. این دروس معمولا در نیمسال های اول و دوم ارائه می شوند و نمرات آن ها در کارنامه ثبت می گردد، اما در محاسبه معدل کل دوره تاثیری ندارند. حداقل نمره قبولی در این دروس معمولا 14 از 20 است.

در دانشگاه آزاد اسلامی، علاوه بر دروس جبرانی تخصصی، گذراندن دو درس مشترک "روش تحقیق، مقاله و رساله نویسی پیشرفته" و "زبان تخصصی پیشرفته"، هر کدام به ارزش 2 واحد، برای تمامی دانشجویان دکتری الزامی است. همچنین، بر اساس نتایج آزمون ورودی، دانشجویانی که در برخی دروس نمره خام کمتر از 33.33 کسب کرده اند، باید حداکثر 6 واحد دروس جبرانی تخصصی را بگذرانند. در مجموع، سقف دروس جبرانی در این دانشگاه 10 واحد است. نمرات این دروس نیز در معدل کل محاسبه نمی شوند، اما قبولی در آن ها الزامی است.

از نظر شهریه، دروس جبرانی بر اساس شهریه متغیر دروس مقطع تحصیلی مرتبط با درس (کارشناسی ارشد برای مقطع دکتری) و سال ورود دانشجو محاسبه می شود. در صورتی که کلاس درس مستقل برای ارائه آن برگزار شود، شهریه دریافت می گردد؛ اما اگر کلاس مستقلی تشکیل نشود، دانشگاه مجاز به اخذ شهریه نیست. دانشجویان موظف اند شهریه این دروس را همانند سایر واحدهای درسی در ابتدای هر نیم سال پرداخت کنند. همچنین، عدم پرداخت شهریه در موعد مقرر موجب جلوگیری از ادامه تحصیل یا حذف دروس خواهد شد.

بخشنامه دروس جبرانی دانشگاه

بخشنامه های دروس جبرانی در دانشگاه های سراسری و آزاد اسلامی به منظور هم سطح سازی علمی دانشجویانی که با رشته های غیرمرتبط وارد مقاطع بالاتر می شوند، تدوین و منتشر می شوند. این بخشنامه ها معمولا در وب سایت های رسمی دانشگاه ها در بخش آیین نامه ها و مقررات آموزشی قرار دارند و شامل جزئیاتی مانند تعداد واحدهای جبرانی، نحوه ارائه دروس، زمان بندی گذراندن آن ها و شرایط مالی مرتبط هستند.

دانلود فایل بخشنامه دروس جبرانی دانشگاه آزاد کلیک کنید.

در دانشگاه های سراسری، بر اساس آیین نامه های آموزشی، دانشجویانی که رشته تحصیلی مقطع قبلی آن ها با رشته فعلی تجانس ندارد، موظف به گذراندن دروس جبرانی تا سقف ۱۲ واحد هستند. این دروس باید در ابتدای دوره تحصیلی و حداکثر تا پایان نیمسال دوم گذرانده شوند. نمرات این دروس در کارنامه ثبت می شود اما در محاسبه معدل کل تاثیری ندارد. همچنین، به ازای هر ۸ واحد جبرانی، یک نیمسال به سقف سنوات مجاز دانشجو افزوده می شود.

در دانشگاه آزاد اسلامی، بخشنامه های مربوط به دروس جبرانی برای مقاطع مختلف تحصیلی، به ویژه دکتری تخصصی، تدوین شده اند. بر اساس این بخشنامه ها، تمامی دانشجویان دکتری موظف به گذراندن دروس جبرانی مشترک مانند "روش تحقیق و مقاله نویسی پیشرفته" و "زبان تخصصی پیشرفته" هر کدام به ارزش ۲ واحد هستند. علاوه بر این، بسته به سوابق تحصیلی دانشجو، ممکن است تا ۶ واحد دروس جبرانی غیرمشترک نیز تعیین شود. سقف مجموع دروس جبرانی در این مقطع ۱۰ واحد است و نمره قبولی در این دروس حداقل ۱۴ می باشد.

کارشناسان سامانه مشاوره هیوا آماده اند تا اطلاعات لازم در خصوص دروس جبرانی دانشگاه را در اختیار داوطلبان گذاشته و آن ها را از طریق سیستم مشاوره تحصیلی تلفنی هیوا راهنمایی نمایند. همچنین از طریق عضویت در کانال تلگرامی و یا اینستاگرامی هیوا می توانید آخرین اخبار مرتبط با این حوزه را دریافت نمایید.

سوالات متداول

1- ✔️ دروس جبرانی دانشگاه چیست و در چه مقاطعی ارائه می شود؟

✔️ طبق متن ارائه شده در مقاله، دروس جبرانی واحدهایی برای هم سطح سازی علمی دانشجویان در مقاطع کارشناسی، ارشد و دکتری هستند که معمولاً به دلیل تفاوت رشته تحصیلی تعیین می شوند.

2- ✔️ آیا دروس جبرانی در معدل کل دوره محاسبه می شوند؟

✔️ خیر، نمرات این دروس در کارنامه ثبت می شود اما در معدل کل مقطع تاثیری ندارند، با این حال قبولی در آن ها الزامی است که توضیحات کامل تر در متن مقاله ارائه شده است.